E-fatura red süreci, faturanın türüne göre farklı şekilde ilerler. Türkiye’de iki temel e-fatura türü bulunmaktadır: Ticari fatura ve temel fatura. Her iki türde de reddetme işlemleri farklı yollarla yapılır ve süreler değişiklik gösterebilir.
Ticari fatura reddi, alıcı tarafından sistem üzerinden doğrudan gönderilebilen bir işlemdir. Bu faturalar karşılıklı onay gerektirdiğinden, alıcı, kendisine iletilen faturayı belirli bir süre içinde kabul edebilir ya da reddedebilir.
Ticari faturaların reddi, e-fatura sisteminde aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:
- Alıcı, GİB portalı veya entegrasyon yazılımı üzerinden faturayı görüntüler.
- Faturanın içeriği incelenir; hatalı tutar, ürün bilgisi veya teslimat tarihi gibi unsurlar kontrol edilir.
- Red kararı verilirse, “Reddet” seçeneği ile elektronik olarak e-fatura reddetme işlemi tamamlanır.
- Sistem otomatik olarak bir “Red Yanıtı” belgesi oluşturur ve bu belge, satıcıya iletilir.
Bu işlem sonrasında fatura reddedilmiş olur ve satıcı taraf, yeni bir düzeltme faturası düzenleyebilir.
Temel fatura red işlemi ise ticari faturalardan farklı olarak sistem üzerinden doğrudan yapılamaz. Çünkü temel fatura türü, alıcı onayı olmadan doğrudan GİB tarafından onaylanır ve karşı tarafa iletilir. Bu nedenle alıcı, temel faturayı sistem üzerinden reddedemez; bunun yerine e-fatura iptal etme sürecini manuel olarak yürütmesi gerekir.
Temel faturayı reddetmek isteyen alıcı, red gerekçesini belirten bir yazılı bildirim hazırlayarak, bunu noter aracılığıyla ya da Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) sistemi üzerinden satıcıya göndermelidir. Bu bildirim, yasal süresi içinde (genellikle 7 gün) yapılmadığı takdirde fatura kabul edilmiş sayılır. Bu nedenle temel fatura kullanan işletmelerin, fatura kontrol süreçlerini dikkatle yürütmeleri ve hatalı faturaları hızlı şekilde tespit etmeleri büyük önem taşır.