demo-attachment-1245-Mask-Group-43@2x

E-Belge İptali Nasıl Yapılır?

İşletmeler, özellikle muhasebe departmanları bünyesinde oluşturdukları, takibinin kanunen zorunlu olduğu belgelerini artık dijital dönüşüm uygulamaları kapsamında, elektronik ortamda oluşturabilme ve muhafaza edebilme olanaklarına sahipler. Bu kapsamda da e-Fatura, e-Arşiv, e-SMM ve e-İrsaliye gibi çeşitli belgeler muhasebe departmanlarınca, matbu forma genel olarak ihtiyaç olmaksızın düzenlenebilmekte, ibraz edilebilmekte ve gerekliyse iptalleri yapılabilmektedir. Bu yazımızda e-Belge iptali özelinde en çok merak edilen detayları ele almaya çalışacağız ve kanun düzenlemeleri kapsamında iptallerin nasıl yapılabileceğini; iptal sonrası Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirilmesi ile ilgili bilinmesi gerekenleri açıklayacağız.

E-Belge İptal Talebi Hakkında 

Firmaların, dijital dönüşüm kapsamında kayıtlı oldukları e-Belge sistemlerinde iptal işlemlerinin çeşitli koşulları ve süreçleri bulunmaktadır. e-Belge iptal işlemleri için 8 günlük süre, belge alıcı tarafa iletildiği andan itibaren başlamaktadır. İptal işlemi kesin olarak bu 8 günlük süreç içerisinde gerçekleşmek durumundadır. Mükellefler tarafından başlatılması gereken iptal süreci kapsam olarak onay ve red süreçlerini de içermektedir. Bu kapsamda alıcı tarafında olup, kendisine yönelik olarak düzenlenmiş olan e-belge iptal talebi oluşturmak isteyenler şu süreci izleyeceklerdir:

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın portalından faydalanarak e-Arşiv ya da e-SMM’ye kayıtlı olan mükelleflerin, kendilerine ait olan mali mühür ya da güvenli elektronik imzayı kullanarak portal aracılığıyla uygulamaya giriş yapmaları gerekmektedir. Eğer bir özel entegratör veya entegratör kullanımı varsa ya da alıcı taraf e-Belge sistemlerini kullanmıyorsa fakat 5 bin TL’den 30 bin TL’ye kadar olan belgelerini Gelir idaresi Başkanlığı portalı üzerinden düzenliyorlarsa İnteraktif Vergi Dairesi bilgileriyle e-Arşiv Fatura portalına giriş yaparak iptal talebini oluşturabilirler. Onay ve red bilgisi, karşı tarafın bildirimi aldıktan sonraki seçimiyle alıcı tarafla paylaşılacaktır.

Öte yandan çeşitli nedenlerle e-Belgeyi oluşturan taraf da iptal talebinde bulunabilir. e-Belge iptal kılavuzu ile de düzenlendiği üzere bu durumda da:

E-Belge’yi düzenleyen taraf Gelir İdaresi Başkanlığı’nın portalından faydalanarak e-Arşiv ya da e-SMM’ye kayıtlı olan mükelleflerin, kendilerine ait olan mali mühür ya da güvenli elektronik imzayı kullanarak portal aracılığıyla uygulamaya giriş yapmaları gerekmektedir. Eğer bir özel entegratör veya entegratör kullanımı varsa ya da alıcı taraf e-Belge sistemlerini kullanmıyorsa fakat 5 bin TL’den 30 bin TL’ye kadar olan belgelerini Gelir idaresi Başkanlığı portalı üzerinden düzenliyorlarsa İnteraktif Vergi Dairesi bilgileriyle e-Arşiv Fatura portalına giriş yaparak e-Belge iptal talebi oluşturabilirler.

E-Belgelerde Gelir İdaresi Başkanlığı’na Bildirime Dikkat 

E-Dönüşüm kapsamında, şirketlerin elektronik ortamda hazırladıkları belgeler ile ilgili olarak önemli bir düzenleme 1 Mayıs 2021 itibarıyla devreye girdi. Bu düzenlemeye göre, 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında, ilgili tarihten itibaren e-belge iptali Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmek zorunlu hale geldi. Düzenleme gereği, e-belgelerin noter, taahhütlü mektup, telgraf ya da elektronik imza kullanılarak ihbar veya ihtar ile iptalinin GİB’e bilgisinin verilmesi gerekmektedir.

e-Belgelerin dijital olarak iptallerinin ve itirazlarının yapılabiliyor olması için taraflardan birisinin ilgili talebi oluşturması gerekmektedir. Burada bilinmesi gereken bir diğer önemli detay ise e-Fatura iptali veya diğer e-Belgelerin iptalinde taraflardan hiçbirisinin onaylama zorunluluğu bulunmamaktadır. Buna ek olarak iptal veya itirazlarda yalnızca dijital uygulamalar üzerinden ilerleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Taraflar dilerlerse, iptal ve itiraz beyanlarını, harici yollardan da gerçekleştirebilirler ancak harici yollardan gerçekleştirilen iptal ve itiraz taleplerinde bildirimin sistem üzerinden ilgili mükellefe bildirilmesi gerekmektedir. Bu düzenlemelere uyum sağlamak, belgelerin takip edilebilirliği ve uygunluğu açısından çok önemlidir.

demo-attachment-1086-inspired-woman-NEARSKQ@2x

E-İrsaliye Hakkında En Çok Merak Edilen Sorular

Dijital dönüşüm uygulamaları kapsamında gündeme en sık gelen ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirli koşulları taşıyan şirketler için geçişi zorunlu hale getirilen e-İrsaliye hakkında en çok merak edilen soruları bu yazımızda yanıtlamaya çalışacağız. Özellikle, 22 Ocak 2022 tarihli tebliğ kapsamında, e-İrsaliye nezdinde önemli düzenlemeler gündeme gelirken, bu dönüşüm süreci kapsamında tebliğe paralel olarak merak edilenleri ele alacağız. Siz de yazımızı okuyarak, en güncel düzenlemeler paralelinde e-İrsaliye ile ilgili olarak merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.

 e-İrsaliye’yi Kimlerin Kullanması Mümkün?

Dijital dönüşüm süreci ile beraber hayatımıza giren birçok uygulamada ilk etapta geçişler gönüllülük esasıyla gerçekleştirilmekteydi ve bu uygulamaların sağladığı kolaylıklar öne çıkarılmaktaydı. Güncel olarak ise e-İrsaliye nezdinde düzenlemeler halen devam etmekte olup, an itibarıyla e-Fatura sistemine kayıtlı olan tüm kullanıcıların e-İrsaliye sistemine dahil olacakları söylenebilir. 

e-İrsaliye Mükellefi Kimlerdir?

Mükellefiyet, tıpkı diğer dijital dönüşüm uygulamalarında olduğu gibi izin ve yetki ile paralel olarak oluşmaktadır. Bu kapsamda, e-İrsaliye’den yararlanma yetki ve iznine sahip olan taraflar/kişiler, e-İrsaliye mükellefi olarak tanımlanırlar. Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için E-İrsaliyeye Kimler Başvurmalıdır? adlı blog yazısını okuyabilirsiniz.

e-İrsaliye Kimlere Gönderilebilir?

Firmalar arasındaki iletişimlerde makbuz, fatura, irsaliye gönderimleri oldukça önemli. Geçmişte matbu formatta yani kağıt üzerinde düzenlenerek gönderilen bu değerli belgelerin artık elektronik olarak da düzenlenmeleri mümkün olmakla beraber e-İrsaliye geçiş ile irsaliyeler de artık dijital olarak gönderilebilecekler. Bu kapsamda e-İrsaliye sistemine geçiş yapmış olan firmalar, sisteme kayıtlı oldukları için birbirlerine e-İrsaliye gönderme imkanına sahip olacaklar. Bunun haricinde eğer taraflardan birisinin e-İrsaliye kaydı bulunmuyorsa, yalnızca matbu formattaki irsaliyenin gönderimi yapılabilecektir.

e-İrsaliye Geçişi Nasıl Olacak ve Zorunlu mu?

Firmaların, e-dönüşüm kapsamında en çok merak ettikleri sorular genel olarak zorunluluk ve geçiş süreçleri hakkında olmaktadır. Bu kapsamda e-İrsaliye’de de önemli ve güncel düzenlemeler söz konusu. Firmaların, 1 Ocak 2018’den başlayarak e-İrsaliye uygulamasına gönüllü olarak geçişleri gündemdeydi. Son etapta ise 1 Temmuz 2022 tarihine kadar e-Fatura’ya kayıtlı olan tüm işletmelerin e-İrsaliye geçiş zorunluluğu söz konusu. Bu anlamda, Gelir idaresi Başkanlığı portal hesaplarının da otomatik olarak bu tarihten başlayarak devreye girmesi beklenmektedir. Buna ek olarak arzu eden işletmelerin özel entegratör aracılığıyla da e-İrsaliye sistemine geçiş yapabilmeleri mümkün olacak.

e-İrsaliye’de Matbu İrsaliye Kullanımı Devam Edecek mi?

İrsaliye, taşıma süreçlerinin en önemli tespit ve beyan belgesidir. Bu kapsamda, firmalar e-İrsaliye sistemine geçmiş olsa dahi, taşıma süreçlerinde kağıt formattaki bir e-İrsaliye uygulaması ile oluşturulan irsaliyenin bir çıktısı şoförün yanında bulunmak zorundadır.

e-İrsaliye’de Alıcının Onay ve Red Yanıtları Olacak mı?

Taraflar arasındaki iletişimde geleneksel irsaliye süreçleri geçerli olacak. Bu kapsamda dijital olarak düzenlenerek alıcıya ibraz edilen belge kabul veya kısmi kabul alabilmektedir.

e-İrsaliye Başvurusu Yapmak Gerekiyor mu?

Genel düzenleme ve tebliğ kapsamında, firmalar e-Fatura sistemine kayıtlılar ise 1 Temmuz 2022’den itibaren otomatik olarak e-İrsaliye uygulamaları da devreye sokulacak. Bu kapsamda e-İrsaliye başvuru gibi bir durumun gerekliliği olmadığı da anlaşılmaktadır. Taraflar, e-İrsaliye’de kayıtları mevcut olduğu durumda doğrudan irsaliyenin elektronik iletimini gerçekleştirebileceklerdir ancak taşıma süreçlerinde bir adet kağıt çıktı mutlaka şoförün yanında bulundurulacaktır.

e-İrsaliye İptal Edilebilir mi? 

Zorunlu geçiş öncesinde firmalar tarafından en çok merak edilen konulardan birisi de e-İrsaliye iptali olmaktadır. Burada, e-İrsaliye belgesinin iptali kesin olarak söz konusu değildir. Gönderimi yapılan malın, somut olarak sevki öncesinde mal içeriğinin veya alıcının hatalı olduğu tespit edilirse; e-İrsaliye muhteviyatının tamamına irsaliye yanıtı ile red verilebilir.

demo-attachment-1248-Mask-Group-48@2x

KOBİ’ler için E-Fatura ile E-Arşiv Fatura Karşılaştırması

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2010 yılından itibaren bütüne yayılacak şekilde başlattığı dijital dönüşüm sürecinde, belki de en yaygın ve en efektif olanı e-Fatura ve e-Arşiv uygulamaları oldu. Muhasebe departmanlarının birçok iş yükünü ortadan kaldırmakla beraber KOBİ’ler için birçok avantajı da beraberinde getiren bu iki uygulama özünde birbirlerine çok benziyor olsalar da aralarında bazı önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklar ile ilgili olarak merak edilenleri ve önemli ayrımları bu yazımızda çeşitli yönlerden ele alacağız. Siz de yazımızı okuyarak e-Fatura e-Arşiv uygulamaları arasındaki farkları keşfedebilirsiniz.

Genel İtibarıyla E-Fatura ve E-Arşiv Tanımları

Dijital dönüşüm kapsamında devreye sokulan e-Fatura ve e-Arşiv uygulamaları, tanım olarak da çoğu zaman karıştırılmaktadır. Bu tanımları şu şekilde verebiliriz:

E-Fatura: Şirketlerin, klasik olarak matbu formda ödeme sonrasında müşteriye ibraz ettikleri faturaların birebir dijital formatı olarak kurgulanan e-Fatura sistemi; GİB’in portalı veya entegratör/özel entegratör aracılığıyla elektronik ortamda fatura oluşturmayı mümkün kılan bir sistemdir. Bu sistem, faturaların takibini, geriye dönük olarak kontrol ve denetimini, kağıt maliyetini, fatura iletimde ortaya çıkan kargo maliyetini ortadan kaldırmaktadır.

E-Arşiv: E-Arşiv, elektronik fatura yani e-Fatura uygulamasının dışında kalan kurum ve müşteri arasındaki faturalandırma işleminin gerçekleştirilmesinin ve saklanmasının mümkün kılındığı platform olarak düşünülebilir. Bu fatura türü, e-Fatura ile benzer teknik özellikler taşımakla beraber; faturanın ibraz edileceği kişinin bir e-Fatura sistemi yoktur.

E-Fatura ve E-Arşiv Arasındaki Farklar Nelerdir?

Birçok yönden birbirlerine benzeyen ancak kullanımları neticesinde çeşitli açılardan da birbirinden ayrılan e-Fatura e-Arşiv farkı şu yönleriyle ayırt edilebilir:

Temel olarak, e-Fatura sisteminde yalnızca sistemde kaydı bulunan taraflara e-Fatura iletilebilir ve bu alan üzerinden fatura alınabilir. e-Arşiv’de ise e-Fatura sisteminin kapsamı dışında olan firma ve tüketicilere de kesilen faturalar dijital alanda düzenlenebilir ve bir nüshası tarafa elektronik olarak iletilebilir.

e-Fatura sisteminde, oluşturulan fatura elektronik olarak alıcı tarafa iletilebilir ve herhangi bir şekilde kağıt çıktısı alınmaz. Öte yandan e-Arşiv sisteminde böyle bir durum söz konusu değildir. e-Arşiv sisteminde, faturanın hem elektronik olarak hem de kağıt formatta iletimi mümkündür. e-Fatura ve e-Arşiv farkı noktasında bu ayrım oldukça önemlidir.

Format açısından ele alındığında da her iki dijital sistem arasında farklılıklar bulunmaktadır. Burada e-Fatura sisteminde UBL-TR formatının kullanımı zorunludur lakin e-Arşiv’de böyle bir kısıtlama bulunmamaktadır. Yani sistem sahibi şirket, e-Arşiv’de istenilen formatı kullanmak noktasında serbesttir.

Kullanma koşulu açısından bir diğer fark ise mali mühür ve zaman damgası özelinde karşımıza çıkmaktadır. e-Fatura ile e-Arşiv arasındaki fark olarak, e-Arşiv’de belgelerin mali mühür ve zaman damgasıyla onaylanması gerekmektedir. Belgeleri bu şartlar gerçekleştirilerek saklamak zorunludur. Bu uygulamanın zorunluluğu ise e-Fatura’da bulunmamaktadır. e-Fatura uygulamasında zaman damgası kullanılmaz. 

İki sistem arasında bir fark da iletim ve raporlama noktasında olmaktadır. Genel özellikleri itibarıyla iki uygulamayı birbirinden ayıran bu yapılandırmaya göre e-Fatura sisteminde iletimi sağlanan her faturanın öncelikli olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilmesi gerekmektedir. E-Arşiv sistemindeyse yalnızca ay sonunda bir rapor iletimi sağlanarak kuruma bilgi verilmektedir.

E-Fatura E-Arşiv portal noktasında da birbirlerinden ayrılmaktadır. Bu ayrıma göre: e-Fatura sisteminde Gelir İdaresi Başkanlığı Portalı, Entegrasyon veya Özel Entegrasyon olmak üzere üç farklı opsiyon üzerinden portal erişimi sağlanmaktadır. e-Arşiv’de ise kullanıcıların bir özel entegratör ya da kendi devreye soktuğu bir bilgi işlem sistemi için onay alarak portal erişimi mümkün olmaktadır.

İşletme sahibi olarak e-fatura ve e-arşiv fatura mükellefi  olup olmadığınızı öğrenmek için Bir İşletmenin E-Fatura Mükellefi Olup Olmadığı Nasıl Öğrenilir? adlı blog yazımıza göz atabilirsiniz.

demo-attachment-547-Mask-Group-49@2x

E-SMM (Serbest Meslek Makbuzu) Nasıl Kesilir?

Serbest meslek erbaplarının, gerçekleştirmiş oldukları faaliyetler neticesinde, müşterilerinden aldıkları ödeme karşılığında vermeleri zorunlu olan serbest meslek makbuzu, taraflar için ilgili ödemenin gerçekleştirildiğine dair kanıt niteliği taşıyan ve düzenlenmesi zorunlu bir belgedir. Bu belge, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın gerçekleştirmiş olduğu dijital dönüşüm süreci paralelinde, taraflara kolaylık sağlamak adına dijital olarak düzenlenebilir hale getirilmiştir. Uygulamanın devreye sokulduğu tarihten bu yana ise birçok kişinin merak ettiği e-SMM nasıl kesilir ve özellikleri nelerdir sorularına yanıtları bu içeriğimizde vereceğiz.

E-SMM Nedir ve Nasıl Düzenlenir?

Serbest meslek erbabı olmak genel olarak kişinin herhangi bir iş verene bağlı olmaksızın; kendi sahip olduğu bilgi ve kabiliyetler neticesinde hizmet vermek sonucunda söz konusu olur. Hiçbir iş verene bağlı olunmaması ise doğal olarak verilen hizmet, sunulan faaliyet neticesinde bir ödeme karşılığında faturalandırma ortaya çıkarmazken; ilgili faaliyet karşısında yapılan ödemenin kayıt altında tutulabilmesi için serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir. Yasal düzenlemeler kapsamında belirli şekil şartları taşıyan bu makbuzun aslı ödemeyi yapan tarafa ibraz edilirken diğer kopyası ise serbest meslek erbabı tarafından saklanmaktaydı. Muhasebe kayıtları için gerekli olan ve değerli belge özelliği taşıyan bu makbuzun elektronik ortamda düzenlenebilir formatına ise e-serbest meslek makbuzu adı verilmiştir. Formatı itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, tamamen matbu formdaki makbuzla birebir aynı özelliklerde oluşturulabilen bu makbuz, elektronik ortamda muhafaza edilebilmekte ve bir kopyası da ödeme yapan tarafa ibraz edilebilmektedir.

E-SMM Zorunluluğu Hakkında

Serbest meslek erbaplarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ndaki değişiklik sonrasında 30 Haziran 2020 itibarıyla e-SMM uygulaması için geçişleri zorunlu hale getirilmişti. Bu kapsamda da mükellefler, makbuzlarını dijital formatta düzenleme, iletme, arşivleme, gerekli olduğunda ibraz etme ve raporlama sorumluluğu edindiler. Kanun neticesinde, serbest meslek erbaplarının, faaliyetlerine başladıkları tarihten en geç 3 ay sonraya kadar e-SMM zorunluluğu kapsamında geçişlerini yapmaları gerekmektedir.

e-SMM Nasıl Kesilir? 

Dijital dönüşüm uygulamaları kapsamında uygulamaya sokulan e-SMM uygulamasında makbuza kesmek oldukça kolaydır. Bunun için mükellefin Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait portalı veya bir özel entegratör aracılığıyla uygulamaya erişiminin bulunması gerekmektedir. Bu kapsamda e-imza veya mali mühür gibi teyit sağlayan araçlardan birisini tercih ederek başvuruya hazırlanabilirsiniz. Şahıs şirketleri için e-imza, tüzel kişiler içinse mali mühür ile başvurunun yapılması gerekmektedir. Tercih edilen erişim kanalının hazırlanması paralelinde e-SMM başvuru için bağlı bulunulan vergi dairesine serbest meslek mükellefliği bildirilir. Ardından gerekli yetkilendirmeler tarafınıza sağlandıktan hemen sonra, faaliyetleriniz ya da sunduğunuz ürünler için aldığınız ödemeler karşılığında makbuzu tıpkı matbu formattaki makbuzda olduğu gibi dijital ortamda doldurabilir; e-mail, WhatsApp veya diğer iletim kanalları aracılığıyla karşı tarafa iletebilirsiniz.

Eğer istenirse hazırlanan makbuz, karşı tarafın talebine göre yalnızca dijital ortamda değil kağıt formatta da çıktısı alınmak suretiyle, ıslak imzayla iletilebilir. Serbest meslek mükellefleri, imzalarını noterde tasdik ettirdikten sonra e-SMM kesmek istediklerinde hazır imzalı olarak da çıktılarıyla iletebilirler.

E-SMM düzenleme yetkisi alan serbest meslek erbapları, bu dijital uygulama sayesinde kağıt makbuz için ortaya çıkan maliyetten kurtulmanın yanı sıra makbuzun mesafeler için iletimlerinde de kargo maliyetinden ve zaman külfetinden kurtulmuş olurlar. Ayrıca makbuzlar dijital ortamda saklandığı için kaybolmaları mümkün olmaz; geriye dönük olarak incelenmeleri kolaylaşır. Birçok açıdan avantajlı olan bu uygulama paralelinde muhasebe iş yükü de oldukça azalmaktadır ve sonuç olarak şirketler gerçekleştirmekte oldukları faaliyetlere daha fazla odaklanabilmekte; diğer iş yüklerinden ve maliyetlerden kurtulabilmektedirler.

E-smm hakkında daha detaylı bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız E-SMM Hakkında En Çok Merak Edilen Sorular adlı blog yazımız sizin için rehber niteliğinde bir yazıdır.

demo-attachment-1075-Mask-Group-45@2x

2022 Yılında E-Defter Kullanım Zorunluluğu

Türkiye’de, işletmelerin faaliyetlerini sürdürürken çeşitli açılardan avantaj elde edebilmeleri ve işlemlerinin hem kendi faaliyetleri nezdinde hem de bağlı oldukları devlet kurumları ile en kolay şekilde gerçekleşebilmesi için 2010 yılından bu yana birçok dijital dönüşüm çalışması gerçekleştirildi. Bu dönüşümlerin temelinde ise ağırlıklı olarak Maliye Bakanlığı’na bağlı olan kurumlarla işletmeler arasındaki vergi, tahsilat, ödeme, ibraz, tebligat gibi çeşitli işlemlerin elektronik ortama taşınmasına yönelik sistemler yer aldı. Bunlar arasında belki de en önemlilerinden birisi de e-Defter uygulamasıdır. Kanun düzenlemeleri gereğince 2022 yılı itibarıyla belli başlı şirketler için kullanımı zorunlu hale getirilen e-Defter uygulamasının zorunluluğuna dair merak edilenleri ve hangi şirketlerin kullanımının zorunlu olduğunu bu yazımızda açıklayacağız.

E-Defter Nedir ve Neden Kullanılmaktadır?

e-Defter genel olarak, Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu kapsamında şirketlerin tutması zorunlu kılınan büyük defter ve yevmiye defterinin, dijital formatta hazırlanmasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, ilgili defterlere dair kayıtların elektronik olarak hazırlanmasını, saklanmasını ve denetlenebilmesini mümkün kılmaktadır. e-Defter, vergi mükellefi firmaların tüm parasal hareketlerini kayıt altına almak üzere kurulmuş olmakla beraber matbu formdaki ilgili defterlerle tamamen benzer sistemle çalışır. E-Defter beyan zorunluluğu, tıpkı defter-i kebir ve yevmiye defterinde olduğu gibi zorunludur. Firmalar, e-Defter uygulaması ile beraber defter içeriklerini Gelir idaresi Başkanlığı’na ibraz etmesine gerek kalmamakta; muhasebe kayıtlarının kuruma gönderilmesi gerekmemektedir. Bu uygulama yerine, kayıtların özeti olarak ifade edilen “berat” adlı belge dizini kuruma iletilir. e-Defter uygulaması Başkanlık tarafından belirlenmiş olan formatta ve standartlarda hazırlanarak; hiçbir şekilde matbu formata getirilmeye gerek duymadan kayıt altına alınır ve sistemin kurulumunda da değişmez olduğu ve kaynak güvenilirliği teyit edilir. Bu teyitlerin yapılmasında da elektronik imza ve mali mühür gibi uygulamalardan faydalanılır.

E-Defter’e Geçiş Zorunluluğu Hakkında

2021 yılı itibarıyla düzenlemesi kesinleşen e-Defter’e geçiş zorunluluğu kapsamında 2022’de hangi firmaların geçişlerini yapmış olması gerektiği de netleşti. Bu kapsamda, 2020 senesinde cirosu 5 milyon TL ve üzerinde firmaların yanı sıra 2021 senesinde e-Fatura sistemine zorunlu olarak geçen mükelleflerin ve yine 2021 senesi içinde bağımsız denetime tabi olma şartını taşıyan şirketlerin 1 Ocak 2022 itibarıyla e-Defter uygulamasına geçiş yapmış olmaları gerekmekteydi. Zorunlu e-Defter geçiş uygulaması kapsamında: Sosyal Güvenlik Kurumu’yla (SGK) sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sağlayıcıları ile medikal malzeme ve ilaç, etken madde temin eden tüm mükellefler (Hastane, tıp merkezleri, dal merkezleri, diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri, tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri, laboratuvarlar, eczaneler, tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri, optisyenlik müesseseleri, işitme merkezi, kaplıcalar, ecza depoları, beşeri tıbbi ürün sunan veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri) 2021 yılının Temmuz ayı içerisinde e-Fatura’ya geçiş zorunlulukları yerine getirilmişti. Bu kapsamda da; e-Fatura’ya geçiş yapmış olan bu kurumların 1 Ocak 2022 itibarıyla e-Defter sistemine de geçiş yapmış olmaları gerekmekteydi.

1 Ocak 2022 itibarıyla, e-Defter geçme zorunluluğu 2020 uygulamasını yerine getirmeyen şirketlerin cezai yaptırımlara tabi olacakları da bildirilmişti. Bu kapsamda da e-Defter mükellefliği gerektiği tespit edilmişse ve sahip oldukları muhasebe programları e-Defter’e uygunsa geçişlerin yapılmış olması gerekiyordu. Uygulamanın zorunlu olması nedeniyle Vergi Usul Kanunu kapsamında, geçiş yapılmaması durumunda şirketlere cezai yaptırımlar uygulanabilecektir.

Öte yandan birçok şirket için maliyet, zaman ve alan tasarrufu elde edebilmek adına da gönüllü olarak e-Defter sistemine geçiş yapabilmek mümkün. Bu sayede değişen mevzuatlara kolayca uyum sağlayabilme, finansal verileri rahat bir şekilde saklayabilme ve denetleyebilme, kağıt masraflarını ortadan kaldırma ve çeşitli avantajlar da elde edilebiliyor.

demo-attachment-1086-inspired-woman-NEARSKQ@2x

Bir İşletmenin E-Fatura Mükellefi Olduğu Nasıl Öğrenilir?

İşletmelerin ticari takip yapabilmeleri ve gerekli bilgileri resmi kurumlara bildirebilmeleri için kullanılan e-fatura sistemi dijitalleşme yolunda en sık kullanılan araçlar arasında yer alır. Geleneksel fiziksel süreçlerin aksine bu sistem oldukça kolay bir şekilde kullanılabilmektedir. Sanal bir ortamda gerçekleşmesi sayesinde normalde uzun süren fatura kesme veya takip gibi konular son derece hızlı bir şekilde tamamlanabilmektedir. Bu şekilde şirketlerin verimliliğini artırmalarına da yardımcı olabilmektedir. Çeşitli araçlar sayesinde hem kullanıcının hem şirketin güvenliği de sağlanır. E-imza ve e-mühür gibi uygulamalar kullanılarak şirket adına alınan aksiyonlar yalnızca yetkili kişiler tarafından sürdürülebilir. İşletmelerin e-fatura mükellefi olmak için izleyebileceği adımlar oldukça basittir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yönlendirmeler izlenerek başvuru süreci başlatılabilir.

E-Fatura Mükellefi Ne Demek?

Ticari ve resmi süreçlerin dijital ortamlara aktarılması hem sürdürülebilirlik hem de verimlilik açısından ciddi faydalar sağlamaktadır. Bunlar arasında en sık görülen uygulamalardan biri de e-fatura olmaktadır. Son derece rahat bir kullanım sunan bu uygulamadan faydalanan şirketler e-fatura mükellefi olarak adlandırılır. E-fatura sistemine dahil olan, başvuru sürecini tamamlamış ve portala giriş hakkına sahip olan firmalar bu şekilde görülmektedir. Resmi kurumlar tarafından belirlenen koşullara uyan şirketler e-fatura mükellefi listesi içinde yer alabilir. Benzer şekilde, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirttiği belli durumları karşılayan şirketlerin de bu uygulamaya dahil olması bir zorunluluk halini almıştır. Bu koşullar düzenli olarak güncellenmektedir. Belli aralıklarla değişen e-fatura mükellefi olma şartları resmi kanallardan incelenebilir.

Kimler E-Fatura Mükellefi Olabilir?

E-fatura sisteminden faydalanmak için belli koşulların sağlanması yeterli olacaktır. Bunlar, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen zorunluluklardır. Kanunda belirtilen bu özellikler ikiye ayrılabilir: e fatura mükellefi olma zorunluluğu olan firmalar ve gönüllü olarak e-fatura kullanımı tercih eden şirketler. Bu uygulamanın kullanımının zorunlu olduğu şirketler brüt satış hasılatı belirli bir düzeyin üstünde olan firmalar olmaktadır. Bu sınır belirli süreler arasında değişiklik göstermektedir. Bu sebeple belirlenen gelir miktarı hakkında en doğru bilgi Gelir İdaresi Başkanlığı başta olmak üzere resmi kaynaklardan edinilebilmektedir. 4760 sayılı kanunun 1 numaralı ekinde belirtilen ürünlerin imal, ithal ve teslim edilmesi gibi süreçleri uygulamak amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan lisans almış şirketler de e-fatura mükellefi olma hakkına sahip olabilir. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 3 numaralı ekinde belirtilen listedeki ürünleri imal ve ithal eden şirketler de bu listeye dahildir. Aynı şekilde 6563 sayılı kanunda belirtilen aracılar veya 5957 sayılı kanunda meyve ve sebze ticareti yapan şirketler de e-fatura mükellefi olabilir.

E-Fatura Mükellefi Sorgulama

Bir işletmenin e-fatura mükellefi olduğunu öğrenmek için tekrar dijital kanallara başvurmak yeterlidir. E-fatura mükellefi kontrol amacıyla resmi e-fatura portalına giriş yapılması gereklidir. Mükellefin vergi numarası veya TC kimlik numarası ile bu sisteme giriş yapılabilir. Sonrasında sitede bulunabilen e-fatura mükellefi listesi incelenebilir. Aradığınız işletmenin bu listede var olması o firmanın bir e-fatura mükellefi olduğunu gösterir. E-fatura mükellefi sorgulama sürecine benzer şekilde, e-fatura sorgusu da aynı ekrandan yapılabilir. Bir faturanın doğruluğunu kontrol etmek için aynı sisteme giriş yaptıktan sonra fatura numarası üzerinden gerekli incelemeler yapılabilir. Tüm bu fonksiyonlar sayesinde e-fatura mükellefi sorgulaması yapılabilir. Son derece kolay bir kullanım sunan bu sistem ile firmalar fatura kesme sürecini çok daha verimli ve rahat bir hale getirebilir. Dijital ortamlarda gerçekleşen pek çok işlem gibi bu araçlar da her türlü platformdan kullanılabilir.

demo-attachment-1083-Mask-Group-4442@2x

01/01/2021 Tarihi İtibariyle E-Defter Uygulamasına Dahil Olması Gereken Mükellefler Hakkında Duyuru

Bilindiği üzere, 19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren, Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ (Sıra No: 3)’in;
“3.2.6. e-Defter Uygulamasına Dâhil Olma Zorunluluğu” başlıklı bölümünde;
1- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, e-Fatura
uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak
geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren),
2- Bu Tebliğ yayım tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin
dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 1/1/2020 tarihinden
itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan
mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,
e-Defter uygulamasına geçmek ve edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen
defterleri e-Defter olarak tutmak zorundadırlar.”
açıklamalarına yer verilmiştir.
19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 509 Sıra
No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin;
“IV.1.4. e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu” başlıklı bölümünde;
1- 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş
hasılatı) 5 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
2- 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki
malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu (EPDK)’ndan lisans alan (bayilik lisansı dâhil) mükellefler.
3- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve/veya ithal
edenler.
4- Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin
gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında 23/10/2014 tarihli ve 6563
sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan başkalarına
ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan
gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında gerçek ve tüzel
kişilere ait gayrimenkul, motorlu araç vasıtalarının satılmasına veya kiralanmasına
ilişkin ilanları yayınlayan internet sitelerinin sahipleri veya işleticileri ile internet
ortamında reklamların yayınlanmasına aracılık faaliyetinde bulunan internet
reklamcılığı hizmet aracıları.
5- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği
Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre
komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.”
şeklinde,
“IV.1.5. e-Fatura Uygulamasına Geçiş Süresi” başlıklı bölümünde;
a) 5 Milyon TL ve üzeri olan brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı)
şartını 2018 veya 2019 hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler 1/7/2020 tarihinden
itibaren, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler, ilgili hesap
dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren,
b) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle
EPDK’dan lisans alımı veya mezkur Kanuna ekli (III) sayılı liste kapsamındaki malların
imal, inşa veya ithalini 2019 yılında gerçekleştirenler 1/7/2020 tarihinden itibaren,
2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler ise, lisans alımı veya imal, inşa veya
ithalin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren,
c) Aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı hizmet aracıları ile internet
ortamında ilan yayınlayanlar 1/7/2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap
dönemlerinden itibaren bu paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe
başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde) başvurularını ve
fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak,
ç) 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği
Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre
komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler
1/1/2020 tarihine kadar (2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren bu
paragrafta belirtilen işler ile iştigal etmek üzere işe başlayacak mükellefler ise işe
başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde) başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını
tamamlayarak,
e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.”
şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Bu kapsamda, 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre 01/07/2020 tarihi
itibarıyla ya da yukarıdaki maddelerde yazılan şartları taşıdığı için 31/12/2020 tarihine kadar
e-Fatura Uygulamasına geçmesi gereken mükelleflerin 01/01/2021 tarihi itibarıyla e-Defter
uygulamasına da geçmeleri gerekmektedir.
Ayrıca, 2020 yılında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 397’nci maddesinin dördüncü
fıkrası uyarınca, bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükelleflerin de 01/01/2021
tarihi itibarıyla e-Defter uygulamasına geçmeleri gerekmektedir.
Bu kapsamda, yukarıda belirtilen özelliklere haiz mükelleflerimizin vergisel uygulamalar
bakımından hukuki bir sorun yaşamaması ve cezai işlemlere maruz kalmamaları açısından
31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil), e-Defter uygulamasına ilişkin hazırlıklılarını
tamamlayarak, aşağıdaki adres üzerinden elektronik ortamda başvurularını yapmaları
gerekmektedir.
E-DEFTER BAŞVURUSU İÇİN: https://uyg.edefter.gov.tr/edefterbasvuru/
Duyurulur.

Kaynakça

http://edefter.gov.tr/dosyalar/duyurular/e-Defter_Duyuru_son.pdf